Het onderstaande is afkomstig uit een recent interview dat is gepubliceerd op Rabo &Co.
Meer en meer mensen zijn op zoek naar duurzame manieren van wonen. Barentsz Ontdekkingshuizen speelt hierop in door energieneutrale huizen van hout te ontwerpen én te bouwen. Oprichter en architect Derk-Jan Wentink vertelt waarom houten huizen de toekomst hebben.
Kunnen jullie een energieneutraal huis bouwen? Het is 2016 als het architectenbureau van Derk-Jan voor het eerst deze vraag krijgt. ‘Duurzaam bouwen stond toen nog in de kinderschoenen, maar ik vond het al wel heel interessant. Samen met mijn collega’s besloot ik te onderzoeken hoe je dit het beste kunt aanpakken.’
‘Na veel research kwamen we erachter dat hout briljant materiaal is om moderne gebouwen mee te bouwen. Waarom? Omdat je houtskeletbouwconstructies veel beter kunt isoleren dan traditionele bouwconstructies, het hernieuwbaar is én zorgt voor een heel prettig binnenklimaat. In de winter voelt een houten huis als een warme jas en in de zomer is het lekker koel’, legt Derk-Jan uit.
Een ontdekkingstocht
De zoektocht van de architecten uit Hilversum leidde tot de oprichting van een nieuw bedrijf: Barentsz Ontdekkingshuizen. Vernoemd naar de beroemde Nederlandse ontdekkingsreiziger Willem Barentsz en zijn Behouden Huys. ‘Zoals hij nieuwe gebieden verkende in het hoge noorden, zijn wij op zoek gegaan naar nieuwe manieren van bouwen. En nu begeleiden we mensen bij de mooie, maar spannende ontdekkingsreis van het ontwerpen en laten bouwen van een houten huis.’
Derk-Jan runt Barentsz Ontdekkingshuizen met drie partners die uit hetzelfde hout zijn gesneden. ‘Jochem van der Spek, architect en een vriend van mij, Bonne Datema, bestuurskundige en ook een vriend en Casper Hellebrekers, marketeer en mijn zwager. Samen delen we de liefde voor houtbouw. We zijn ervan overtuigd dat deze huizen de toekomst hebben. De betonindustrie voor woningbouw is op zijn retour en de halve wereld bouwt al met hout, dat zegt toch genoeg?’
Houtbouwland
Toen de houtliefhebbers hun duurzame bouwmateriaal hadden gekozen, stonden ze voor een nieuwe uitdaging: een fabriek vinden voor de productie van hun huizen. ‘Nederland is geen houtbouwland meer, daarom moesten we het over de grens zoeken. We kwamen uit bij een fabriek in Letland, daar is houtbouw nog echt een industrie. Ze maken daar alles wat je maar kunt bedenken van snelgroeiend naaldhout uit speciale productiebossen. Inmiddels zijn we zelfs mede-eigenaar van deze fabriek.’
Is het huis door Derk-Jan en zijn collega’s ontworpen en het ‘bouwpakket’ in Letland geproduceerd, dan wordt het naar Nederland vervoerd. De volgende stap? Een eigen team uit Letland zet het casco van de woning op de gewenste locatie in elkaar. Daarna bouwt een Nederlands team het af. ‘Na het eerste gesprek dat je met ons hebt, duurt het zo’n 365 dagen voordat je huis er staat. Omdat we alles in eigen beheer hebben – van ontwerp tot productie en bouw – kunnen we snel schakelen.’
Isolerende eigenschappen
Voordelen van hout ten opzichte van traditionele bouwmaterialen als baksteen en beton, die zijn er volgens Derk-Jan meer dan genoeg. ‘Allereerst natuurlijk de duurzaamheid. Hout is een hernieuwbare en daardoor duurzame grondstof. Een houten skelet heeft daarnaast heel goede isolerende eigenschappen. In vergelijking met een traditionele spouwmuur, waarin je meestal niet meer dan veertig procent isolatiemateriaal kunt plaatsen, kun je in een houtenskelet met dezelfde geveldikte tot wel tachtig procent isolatiemateriaal kwijt. Dat maakt deze huizen super-energiezuinig.’
Maar de voordelen van een houten huis gaan volgens Derk-Jan verder dan alleen duurzaamheid. ‘Het klinkt misschien als een verkooppraatje, maar bewoners zeggen vaak dat ze zich veel beter voelen sinds ze in een houten huis wonen. Dat komt doordat het binnenklimaat gezonder is. Hout is levend materiaal en absorbeert het vocht uit z’n omgeving. Wordt de luchtvochtigheidsgraad te laag, dan geeft hout dat extra geabsorbeerde vocht weer terug. Zo blijft de luchtvochtigheid constant op een natuurlijke manier op peil.’
Huizen in de maak
De vraag naar houten huizen groeit intussen hard. ‘We hebben zo’n dertig woningen gebouwd en volgend jaar staan er nog ruim veertig op de planning. Ook projectontwikkelaars die duurzame oplossingen zoeken voor woningbouwprojecten kloppen nu bij ons aan. Zo zijn we nu bezig met een project in Hilversum waar we vierentwintig houten woningen gaan bouwen.’
Barentsz Ontdekkingshuizen had zonder de hulp van Rabobank deze flinke groei niet kunnen doormaken. ‘Toen we besloten om op te schalen, hadden we werkkapitaal nodig. Rabobank heeft ons daarbij geweldig geholpen. Ze boden ons precies de flexibiliteit die we nodig hadden om onze productie te verdubbelen en grotere projecten aan te nemen’, vertelt Derk-Jan. ‘Anders was dit nooit gelukt.’
Hout als norm
Ook wereldwijd groeit de populariteit van houtbouw. ‘In Scandinavië, de Alpenlanden en de Baltische staten is houtbouw heel gebruikelijk. Ik verwacht dat we in Nederland ook die kant op gaan. Langzaam maar zeker groeit hier de aandacht voor deze bouwmethode. Gemeenten zoals Amsterdam hebben al ambitieuze plannen om meer houtbouwprojecten te realiseren. Wij kijken nu naar de mogelijkheden om zelfs houten appartementencomplexen te bouwen in stedelijke gebieden. Dat zou toch fantastisch zijn?’
Het uiteindelijke doel van Derk-Jan en zijn collega’s is om een positieve impact te hebben op hoe we in Nederland wonen. ‘Hopelijk kunnen we een voorbeeld voor anderen zijn en worden houten huizen uiteindelijk de norm. Ik heb in ieder geval goede hoop dat we straks veel meer houtbouw in Nederland zien!’
