Houtbouw in de woningopgave: het ei van Columbus?

Het woord ‘houtbouw’ roept bij velen nostalgische beelden op. Maar anno 2022 is het mogelijk om verrassend snel moderne prefab-woningen te bouwen, die grotendeels uit recyclebaar hout bestaan. Het is een snelle bouwmethode en dat is meer dan welkom in deze tijd van woningtekorten. Maar projectmatige houtbouw heeft ook de potentie om een positieve bijdrage te leveren aan andere – nog grotere – uitdagingen.

De manier waarop we bouwen heeft een enorme impact op het klimaat. De bouwsector is verantwoordelijk voor zo’n 11 procent van de mondiale uitstoot van CO2. Het dagelijks energieverbruik van gebouwen neemt 28 procent voor zijn rekening. Daarbij komt dat de meeste conventionele bouwmaterialen van fossiele of minerale oorsprong zijn. Die raken dus ooit op. Ook wordt er voor de productie van bouwmaterialen veel water en energie verbruikt en komt er veel CO2 vrij. Daarom zien steeds meer mensen de voordelen van biobased bouwen.

Wat is biosbased bouwen?

Bij biobased bouwen wordt gebruik gemaakt van natuurlijk gegroeide materialen, zoals hennep, vlas, leem, riet, stro, klei … en hout. Eigenlijk de materialen waarvan we vroeger ook huizen bouwden. Maar een houten huis is verre van nostalgisch, het is zelfs revolutionair en toekomstbestendig. Precies wat we nodig hebben in deze tijd. Biobased bouwen kan een positieve uitwerking hebben op zowel het landschap als de gezondheid én de economie. En zo bijdragen aan het oplossen van verschillende maatschappelijke uitdagingen.

Tweede en derde leven

Jan de Jong, specialist in houtbouw bij TNO, vindt het dan ook niet meer dan logisch dat we meer met hout gaan bouwen. “Het mooie van hout is dat er in de levenscyclus meerdere momenten zijn waarbij het materiaal helpt om de CO2-uitstoot te verminderen. Dat begint al bij de aanplant van bomen in productiebossen; vanaf dat moment gaan die bomen al CO2 uit de lucht halen. Dat positieve effect wordt overigens in de huidige berekeningen nog niet altijd meegenomen, wat eigenlijk gek is.”

Hij gaat verder: “Als je het hout vervolgens gebruikt om woningen of andere panden te bouwen, kun je op die manier de CO2 in dat hout voor lange tijd opslaan. En wellicht heeft dat hout daarna nog een tweede of derde leven, als onderdeel van een nieuw product. Tot slot kun je het afvalhout als ‘biomassa’ verbranden, zodat je er nog energie uit kunt halen.”

Kies voor hout

Rijksbouwmeester Floris Alkemade is het met hem eens. “Je kunt zoveel CO2 afvangen door in hout te bouwen.” En het gaat verder dan dat, geeft hij aan. Door te kiezen voor (meer) houtbouw, wend je andere grondstoffen aan. “Je geeft een verdienmodel aan het platteland. Er wordt meer dan genoeg hout geproduceerd in Europa, dus het kan ook.” Volgens Alkemade is zo’n verandering in bouwcultuur juist nu, in crisistijd, belangrijk. “Grote vragen van nu, zoals klimaat en biodiversiteit, vragen een blik vooruit. Dus laat je niet dicteren door de urgentie, maar combineer wat er moet gebeuren met wat je wil dat er gebeurt.”

De bouwtijd verkorten met houtbouw

Bouwen met hout en andere natuurlijke materialen biedt veel mogelijkheden voor prefabricage. Daarom heeft Barentsz een eigen productiefaciliteit in Letland. In die fabriek worden complete gevel-, vloer- en dakelementen geproduceerd die in een paar dagen op de bouwplaats in elkaar worden gezet. Dat verkort de bouwtijd én vermindert de overlast en uitstoot op en onderweg naar het bouwterrein. Wonen in zo’n prefab houten huis is comfortabel, gezond en de woningen zijn ook nog eens heel goed (natuurlijk) geïsoleerd. Dat zorgt voor een lage energierekening en een behaaglijk binnenklimaat. Maar ook voor het klimaat buiten is biobased bouwen dus een goede keuze.

Meer weten over prefab houten huizen en de mogelijkheden voor uw project? Bekijk onze projecten of neem contact op.